Emekli maaşı netleşecek, hala vergi paketi bekleniyor
Erdal Sağlam
Önümüzdeki hafta ekonominin gündeminde yine ağırlıklı olarak emekli maaşları ve TBMM’ye gelmesi beklenen vergi paketi bulunuyor. Bununla birlikte enflasyon hedefine ilişkin beklentiler ve faiz indiriminin zamanlamasını konuşmaya devam edeceğiz.
Temmuz başında çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatlarına gelen yüklü zamlara karşılık asgari ücrette Temmuz ayı artışı yapılmayacağı kesinleşti. Haziran ayı enflasyonunun belli olmasıyla birlikte emekli maaş artışları da kesinleşirken konu artık tümüyle, kök aylığı düşük işçi emeklilerine yapılacak zamda kilitlendi.
Bunun böyle olacağı belliydi ama iktidar kök maaşlarda artışa yanaşmadığı için bazı emeklilerin Temmuz’da hiç zam almaması, ya da çok küçük oranlı zamlarla karşı karşıya gelmesi gerçeğiyle karşı karşıya kaldı. Bunun üzerine iktidar partisinde ve Hükümette, oluşan büyük tepki üzerine, bir çözüm arayışı başladı ve hala devam ediyor. Son olarak açıklama yapan AKP yöneticileri, hafta başında bu konuda bir karar verilip açıklanacağını söylediler.
Emekliler zamlı maaşlarını almaya başlamışken yaşanan bu gecikmenin nedeninin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yoğun yurt dışı seyahatleri olduğunu sanıyoruz. Aslında yapılacaklar, alternatifli olarak, belli ama büyük ihtimalle Cumhurbaşkanı’nın açıklaması için bekletiliyor diye tahmin ediyoruz. Bu arada yapılan açıklamalar, emeklileri memnun edecek bir çözüm yolu aransa da uygulanan ekonomik programın dengeleri gözetilerek yapılacağı yönünde.
Son dönemde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP’nin söylemleri, “Bizden programı bozacak popülist kararlar beklemeyin” noktasına geldi. Bu nedenle de, iktidara yakın medyada büyük beklentiler doğuracak haberler yazılmasına rağmen, sadece kök maaşı düşük işçi emeklilerine dönük bir çözüm arandığını tahmin ediyoruz. Bu çerçevede yapılacak zammın maliyetini düşürmek için kök maaş aynı kalırken, asgari emekli maaşı adı altında yapılacak artırım ile zammın tüm emeklilere yansımasının sağlanmaya çalışılacağı anlaşılıyor.
Yani 8 bin TL kök aylığı olup şu anda asgari emekli maaşı nedeniyle 10 bin TL alan bir emekli, düzenleme yapılmazsa, Temmuz ayında zam alamayacaktı. Şimdi asgari emekli maaşı 12 bin ya da 12 bin 500 TL civarına çıkarılarak, kök maaşı düşük kalsa da yüzde 25’lik zammı alması sağlanacak gibi gözüküyor. Dolayısıyla basında yer alan, tüm emekli maaşlarına ek zam yapılacağı gibi haberlerin, karar alınırken gündemde olacağını sanmıyoruz.
Vergi paketi gelmedi ama denetimler yoğunlaşıyor
TBMM’nin çalışma takvimi, daha doğrusu yaz tatiline giriş tarihi, Temmuz ayı sonuna kadar ötelenmişti. Bunun en önemli nedenlerinden birinin, bir türlü son şekli verilip de TBMM’ye gelemeyen vergi paketi olduğu tahmin ediliyordu. Ancak hala vergi paketine son şekli verilebilmiş değil. Bu durum da iktidar partisi ve iş dünyasından gelen, yeni vergi düzenlemeleri ile ilgili şikayetlerin fazla olduğunu gösteriyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda yapılan çalışmalar, bize anlatıldığına göre, birkaç kez son noktaya geldi ama hala vergi paketinin nasıl ve ne zaman çıkarılacağı belli değil. Şimdiden, artık kapsamlı bir vergi paketi olmayacağı, alınacak önlemlerin birkaç parça halinde gündeme geleceği söylenmeye başladı. Yani TBMM’nin yeni döneminde de büyük ihtimal bu yılın sonuna kadar vergi paketlerini konuşmaya devam edeceğiz.
Vergi paketindeki gecikmeye karşılık Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, pakette de yer almasını istediği, bazı uygulamalar hakkında şimdiden denetimlere başladığı görülüyor. Bakan Şimşek, pakette “nereden buldun” diye bilinen, harcamaları gelirlerinden çok fazla gözüken kişilere karşı yapılacak denetimin yolunu açacak bir düzenleme istiyordu. Ancak bu iş dünyasından büyük tepki görmüştü.
Bakan Şimşek, hafta sonunda Anadolu Ajansına yaptığı açıklamada, 5 milyon TL üzerinde aylık harcaması olup gelir beyan etmeyen kişilerin hesaplarının yoğun olarak denetimine başlandığını açıkladı. Kısacası, yasa olarak düzenleme yapma çabası sürerken, mevcut mevzuat çerçevesinde, vergi vermeyen kesimler için hedef olarak koyduğu kişilere karşı incelemeleri başlattığını söyleyebiliriz. Bakan Şimşek bir yandan enflasyonla mücadele, Türkiye’nin borçlanması ve cari açıktaki gerileme gibi ekonomideki olumlu haberleri “program işliyor” başlığı altında kamuoyuna anlatmaya devam ediyor. Ancak bununla birlikte bütçe gelirlerini artırmak için aldığı önlemlere, yasal düzenlemeyle yeni dayanakları oluşturamasa da mevcut koşullarda devam etmek istiyor. Çünkü bu yıl için bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 5’e, 2025 yılı için de yüzde 3’e düşürme konusunda açıkladığı hedefleri tutturmak istiyor. Ancak bütçede gelecek ek disiplinler sayesinde, önümüzdeki döneme ilişkin enflasyonla mücadele hedeflerinin korunabileceğinin farkında.
Özetle; Bakan Şimşek, piyasalarda program için oluşan olumlu havanın devamı için yeni önlemler almaya çalışıyor. Yaşanan gecikmelere karşı da geçici önlemlerle yoluna devam ettiğini göstermek istiyor. Bu şekilde ne kadar devam edebilecek, onu da yılın sonuna doğru görebileceğiz.
